MÙA HÈ XANH TÌNH NGUYỆN

Là sinh viên, chắc ai cũng đã từng tham gia chiến dịch Sinh viên Tình nguyện Mùa Hè Xanh một lần. Tôi có Nhung – cô bạn thân Đại Học người Hưng Yên, hè năm 2 Đại học, cô ấy rủ tôi tham gia Hội đồng hương Hưng Yên và Mùa Hè Xanh ở Kim Động.

Hội đồng hương Hưng Yên rất đông vui và mọi người cực kỳ thân thiện. Tôi ngày đi học vốn là một đứa nhút nhát và rụt rè, thế mà tham gia Hội một thời gian ngắn đã cảm thấy hòa nhập với mọi người. Anh chị em trong Hội tính tình xởi lởi vui vẻ, cứ ngồi với nhau là cười rung cả rốn.

Ngày đến địa bàn, chúng tôi được chia thành các tốp nhỏ 3-4 bạn ở cùng với dân. Tôi và ba bạn gái khác được xếp ở chung trong một căn phòng khá rộng rãi giữa vườn nhà một bà cụ. Còn nhớ một sáng sớm, bạn cùng phòng thò chân xuống giường định xỏ dép thì hét ầm lên một tiếng, cả lũ xô ra xem thì hóa ra có con rắn nằm chình ình trên dép, chắc ban đêm nó bò từ vườn vào trong phòng qua cửa sổ chưa lắp cánh. Cô bạn bạo dạn nhất phòng kiếm thân cây khô làm que rồi gạt phăng con rắn ra ngoài, còn tôi thì rùng mình tưởng tượng cảm giác đạp vào cái con trơn trơn lạnh toát ấy mà lắc đầu lè lưỡi.

Rồi thì đến công việc chính. Hội chia làm các nhóm nhỏ chuyên trách các công việc khác nhau: làm vệ sinh đường làng, giúp bà con cày cấy, dạy học cho trẻ em, tập kịch để sinh hoạt thôn xóm… Hôm đầu tiên, vì muốn được trải nghiệm cảm giác làm nông, tôi xung phong tham gia đội cấy mạ cùng Ngoan và Thanh trong ánh mặt “đầy nghi ngại một cách có cơ sở” của anh chị em Hội. 3 chúng tôi lội ra đồng và được các bác, các cô giao mạ để cấy cùng. Ngoan và Thanh là người địa phương xịn, các bạn cấy đẹp và nhanh thoăn thoắt, các bà các cô cứ tấm tắc khen. Hai bạn còn cấy thi xem ai nhanh hơn, nhìn những hàng mạ cấy đều như giăng dây tôi cứ xuýt xoa hâm mộ. Lại nói, tôi thì đứng xem mọi người cấy một lúc, thấy có vẻ ngon ăn, bèn xin một bó mạ cấy thử. Cũng là cấy mạ mà sao cái sự cấy của tôi lạ lắm… Người ta cắm mạ, mạ đứng hiên ngang. Tôi đây cắm mạ, mạ rút chân nổi lềnh phềnh lên trên mặt ruộng. Mọi người bấm bụng cười nhưng vẫn an ủi tôi: “Con gái Hà Nội mà chịu khó ra đây giúp nông dân là quý lắm”. Tôi vẫn ương, chưa chịu bỏ cuộc, cố thử mọi cách, mà thế quái nào, tay bảo mạ không nghe. Sau hơn nửa ngày trời đầy nỗ lực nhưng không mang lại kết quả, tôi đành thở dài thườn thượt trao trả lại bó mạ về tay những người nông dân chân chính và lành nghề. Ngẫm ra, ai cũng có những thế mạnh riêng, mình giỏi cái này nhưng người khác sẽ giỏi hơn ta ở khía cạnh khác. Ví dụ như tôi có thể tự hào về khả năng học hành ở trường lớp của mình, nhưng cấy mạ đối với tôi sẽ là một thử thách khó nhằn; trong khi giao vào tay những người nông dân, đấy lại là chuyện dễ như bỡn. Khiêm tốn để học hỏi sẽ luôn là điều tốt đối với bất cứ ai.

Sau buổi cấy mạ hôm ấy, tôi còn học được một bài học thấm thía hơn thế. Ngày tôi còn bé, các bác, các cậu, các dì ở quê lên chơi, tôi hay để ý móng tay móng chân mọi người cáu vàng, đôi lúc còn nâu đen. Con nhóc vắt mũi chưa sạch lúc ấy đã nghĩ: “Eo ôi, sao có việc rửa sạch tay chân mà mọi người không làm, để bẩn vậy nhỉ?”. Thế mà sau hôm cấy mạ đó, về nhà rửa tay chân mặt mũi tôi mới thấy móng tay, móng chân mình nâu nâu vàng vàng khắp cả. Tôi cố rửa sạch, xả nước và kỳ cọ đến 3 lần với xà phòng mà những vết ố vẫn trơ trơ, nhem nhuốc. Chỉ đến khi bác chủ nhà chỉ cho cách dùng chanh để chà lên móng thì tay chân tôi mới đỡ vàng đi chút ít. Đến lúc ấy tôi mới hiểu ra rằng, không phải người làm nông ở bẩn, mà là môi trường làm việc với đồng ruộng, đất cát đã nhuộm màu lên họ qua tháng ngày. Tôi thấy xấu hổ vì đã có những suy nghĩ nông cạn và hời hợt ngày bé. Tôi cũng rút thêm một bài học kinh nghiệm sâu sắc về việc đừng bao giờ đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài, cũng như đừng cho mình quyền phán xét ai như thể mình ở trên cao hơn họ.

Sau cú fail toàn phần với nghiệp vụ cấy mạ, ngày hôm sau tôi được Hội “cấp tốc” điều chuyển qua công tác dạy Tiếng Anh cho trẻ con trong xóm, chắc là để ngăn chặn việc tôi tiếp tục gây nên những thảm họa cho nền nông nghiệp nước nhà. Dạy TA thì là “nghề” của tôi rồi. Thời lượng dạy ít (khoảng 5,6 buổi) nên thật ra không đủ để tôi nâng cao trình độ cho các em, chủ yếu tôi muốn khơi gợi trong các em niềm yêu thích học Ngoại ngữ. Thế là các giờ dạy TA của tôi lúc nào cũng vui như Tết vì tôi tạo ra nhiều hoạt động tương tác với TA cho lũ trẻ: các trò chơi TA, đóng kịch, đố vui, chia đội thi đấu… Chúng nó quý tôi lắm, hôm nào hết giờ học cũng lôi chị giáo về nhà khoản đãi hoa quả vườn nhà. Đến khi tôi về lại Hà Nội, cô trò vẫn viết thư tay đi đi về về tâm sự đủ điều, thậm chí cả làm chị Tầm Thư tư vấn tình yêu tuổi học trò cho các em (trong khi hồi ấy cô còn chưa có mảnh tình nào vắt vai, các em ơi…)

Ngày kết thúc chiến dịch, tôi về lại Hà Nội. Mẹ tôi mô tả lúc ra mở cửa suýt không nhận ra con mình vì “trông gầy gò và đen thui, như một con khỉ”, hic. Nhưng mà con khỉ ấy đã có một mùa hè thật xanh, thật tung tăng và ý nghĩa, để bây giờ vẫn mãi lung linh như một kỷ niệm thật đẹp của tuổi trẻ.