Ra Tết 2025, đúng ngày Thần Tài, tôi quyết định tặng cho Pep niềm vui được tự mình đứng tên cuốn Sổ Tiết Kiệm đầu tiên trong đời. Cuốn sổ được mở từ tiền mừng tuổi của con; mặc dù số tiền không quá lớn nhưng giá trị nằm ở việc tên con được ghi nhận đích danh ở phần “Chủ Sở Hữu”. Còn thông tin của cha mẹ – người hỗ trợ quản lý tài sản cho đến khi con đủ 15 tuổi – sẽ nằm ở phần người giám hộ, thể hiện bằng số CCCD. Tôi tìm hiểu một số ngân hàng thì chỉ thấy BIDV có hình thức gửi tiết kiệm (TK) kiểu này. Các ngân hàng khác, mặc dù cũng có những sản phẩm kiểu “Tài chính cho bé” hay tên na ná như vậy, nhưng về bản chất vẫn là cha mẹ gửi TK dưới tên cha mẹ, còn mục đích sử dụng thì ngầm hiểu là để sau này cho con. Trong khi đó, tôi muốn tìm đích xác một sản phẩm gửi TK mà tên con được ghi rõ ràng, minh bạch ở mục Chủ Sở Hữu, khẳng định quyền của con đối với cuốn sổ. Không có cha mẹ “giữ hộ” gì hết. “Giữ hộ”, rồi cha mẹ nào quản lý tài chính không cẩn thận là thành “tiêu hộ” con lúc nào không hay.
Đây là một việc làm có chủ ý, nằm trong kế hoạch dài hơi dạy con về Quản lý Tài chính của tôi. Vậy tại sao tôi lại thấy việc làm này là hữu ích và cần thiết với con?
Thứ nhất, năm nay Pep 6 tuổi, đã biết được những khái niệm cơ bản về tiền (biết công dụng của tiền trong mua bán hàng hóa, nhận biết được các mệnh giá tiền, biết cộng trừ nhân chia số tiền, biết so sánh các con số). Điều này giúp con chủ động nắm được lượng “tài sản” mà mình đang có, cũng như hiểu được tương đối độ lớn của số tiền đó. Và tôi muốn truyền tải đến con thông điệp: khi tài sản của con đạt đến mức đủ lớn nào đó, thay vì chỉ nhét vào lợn tiết kiệm để số tiền ấy nằm im, thì con có nhiều cách khác giúp số tiền đó tự vận động tăng thêm, sinh sôi nảy nở. Một trong những cách đơn giản nhất là gửi TK vào ngân hàng. “Thật vậy á mẹ?” – Pep đã tròn mắt long lanh thích thú khi nghe mẹ nói về điều kỳ diệu: tiền “đẻ” ra tiền. Đây sẽ là số tiền đầu tiên mà con được tập sự quản lý và phát triển, là tiền đề, là sự chuẩn bị cho việc quản lý những tài sản lớn hơn mà con tự tay làm ra về sau.
Thứ hai, việc đến ngân hàng mở sổ TK sẽ là một trải nghiệm thực tế lý thú đối với con, điều mà theo tôi, tốt hơn nhiều so với kiểu học qua mô hình, mô phỏng. Đây là cơ hội để tôi giới thiệu với con khái niệm “ngân hàng” một cách sống động: Ngân hàng có chức năng gì? Trong 1 phòng giao dịch ngân hàng sẽ có những khu vực nào, các vị trí nhân viên nào? Quy trình đến ngân hàng làm việc như là một khách hàng sẽ như thế nào? Lãi suất tiền gửi là gì? Kỳ hạn là gì? Đơn vị tiền tệ là gì? Tại sao ngân hàng lại trả lãi tiền gửi TK?… Nói chung là mới ở mức độ giới thiệu sơ lược cho con, vì con còn nhỏ, chưa thể nhồi nhét nhiều kiến thức, nhưng điều này sẽ có tác dụng khơi mở hiểu biết và sự tò mò tìm hiểu sâu hơn khi con lớn lên.
Thứ ba – điều này vô cùng quan trọng – đó là gợi lên niềm tự hào làm chủ tài sản trong con. Khi đã mang trong mình niềm tự hào, con sẽ tự thấy mình có trách nhiệm lớn lao hơn trong việc bảo vệ, sử dụng hợp lý và phát triển nguồn tài sản ấy. Một bạn nhỏ có thể tiêu xài tiền “của bố mẹ” không mấy đắn đo, nhưng chắc hẳn sẽ nhiều phần cân nhắc, nâng lên hạ xuống khi phải chi tiêu bằng tiền “của mình”. Hai chữ “của mình/tôi” nghe thì đơn giản nhưng thiêng liêng và kỳ diệu lắm. Không tin, các bố mẹ cứ search GG về “cái tôi” mà đọc xem. Trong cuốn “Đắc Nhân Tâm”, Dale Carnegie đã viện dẫn cuộc nghiên cứu của công ty Điện thoại New York xem từ nào được dùng thường xuyên nhất trong các cuộc đối thoại. Kết quả, trong 500 cuộc điện thoại, giữ vị trí quán quân về tần suất xuất hiện là “Tôi” với 3,900 lần. “Tôi”. “Tôi”. “Tôi”. Vâng, cuốn sổ Tiết Kiệm này là của “Tôi”, không phải là của “Bố mẹ Tôi” hay bất kỳ ai khác. Chính “Tôi” là người hoàn toàn chịu trách nhiệm về nó.
Chiều hôm ấy, thứ 6, khi Pep đang ở trường, tôi đã xin phép cô giáo cho đón con đi có chút việc 30 phút rồi quay lại học. Tôi vẫn nhớ khi hai mẹ con nắm tay nhau đi ra xe, giữa sân trường vắng lặng, Pep kéo tay tôi nói khẽ: “Mẹ ơi, con hồi hộp quá!”. Rõ ràng là bạn ấy cảm nhận được tính trọng đại của sự kiện này. Trọng đại với cả hai mẹ con thì đúng hơn, khi mẹ được đồng hành cùng một dấu mốc trưởng thành của con.
Gửi tiền xong xuôi, Pep được tự tay cầm cuốn sổ giấy mới cứng, còn loang loáng màu mực in với tên mình được in đàng hoàng trên mặt sổ. Mẹ hỏi cảm giác của Pep thế nào. Cậu chàng cười tít mắt, đáp gọn lỏn: “Con sướng!” 🙂